Het belang van preconceptionele gezondheid
Het belang van preconceptionele gezondheid
Fertiliteitsarts Inge van der Velpen
In het kort
Na een aantal jaren in het ziekenhuis te hebben gewerkt, heeft fertiliteitsarts Inge van de Velpen begin 2020 de stap genomen om als zelfstandig werkend arts aan de slag te gaan.
Dit betekent dat ze zich veel meer kan richten op dat wat ze echt belangrijk vind: namelijk de gezondheid van vrouwen van een soms nog onvervulde kinderwens verbeteren door middel van leefstijl, voeding en mindset. Dat je hiermee al mee aan de slag moet gaan nog vóór je zwanger wilt worden, ligt ze toe in onderstaand artikel.
Een praktijkvoorbeeld
Preconceptionele gezondheid
‘Als ik zwanger ben, dan ga ik mijn leefstijl verbeteren.’ Dit hoor ik vaak bij vrouwen die zwanger willen worden. Maar hoe zit het eigenlijk, kan je het beste beginnen met je leefstijl (lees: gezondheid) verbeteren voor een zwangerschap of als je al zwanger bent?
Een retorische vraag wat mij betreft, maar in de praktijk blijkt dit niet zo retorisch te zijn. Er zijn weinig vrouwen die bezig zijn met hun gezondheid voor een zwangerschap. Deze gezondheid voor een zwangerschap wordt ook wel de preconceptionele gezondheid genoemd en is onderbelicht in onze maatschappij. Door meer aandacht te geven aan preconceptionele gezondheid zal dit resulteren in meer natuurlijke zwangerschappen, minder IVF behandelingen en minder risico op problemen tijdens een zwangerschap.
‘Groenten? nee dat vind ik niet lekker’
De volgende casus is een voorbeeld waarbij duidelijk wordt dat leefstijl niet volledig geïntegreerd is in onze ziekenhuisprotocollen. Deze casus heb ik niet zelf meegemaakt, maar een integraal gynaecoloog bracht dit onder mijn aandacht. Op haar poli had ze onlangs een vrouw gezien die in een IVF traject zat. Voordat deze vrouw aan haar derde IVF behandeling zou beginnen, wilde ze een second opinion bij een integraal gynaecoloog. Na een uitvoerig gesprek bleek dat deze vrouw dagelijks friet at en geen groente (dat vond ze niet lekker). In de jaren dat ze in het fertiliteitstraject zat, was er geen zorgprofessional geweest die met haar naar haar voeding keek. Een gemiste kans in deze casus. Het voedingspatroon van deze vrouw draagt niet bij aan haar algemene gezondheid en hierdoor ook niet aan haar vruchtbaarheid. Als de juiste basis ontbreekt, dan plaats het lichaam vruchtbaarheid op de tweede plaats (of misschien wel derde, vierde of vijfde).
Over Inge
Inge van der Velpen is zelfstandig fertiliteitsarts. Ze richt zich met name op een vruchtbare leefstijl en mindset, om daarmee vrouwen te ondersteunen bij vruchtbaarheidsproblemen én om gezonder zwanger te zijn.
Inge biedt 1-op-1 online programma’s aan en via Instagram een cursus over vruchtbare leefstijl en mindset.
Op haar website ingevandervelpen.nl vind je nog veel meer informatie over voeding, leefstijl en mindset. Natuurlijk kun je ook bij haar terecht voor online, persoonlijke begeleiding.
“Het lichaam zal geen bevruchting laten plaatsvinden of een zwangerschap laten doorgroeien, als het niet de juiste basis heeft om een zwangerschap te ondersteunen."
Zelf je gezondheid verbeteren
Voeding & Vruchtbaarheid
De voeding waarmee jij jouw lichaam voedt is de basis voor alles. Om een voorbeeld te geven, jouw hormonen worden gemaakt uit vetten. De vetten die jij eet, zijn voor een deel de basis van jouw hormonen. Er zit nogal een verschil in de kwaliteit van vetten. Neem bijvoorbeeld verzadigde vetten en transvetten, dit zijn ongezonde vetten. De voorkeur gaat naar onverzadigde vetten, zoals omega-3-vetzuren. Vetten zijn niet alleen belangrijk voor hormonen, maar worden ook aangetroffen in de follikel. Hierdoor hebben vetten een directe invloed op de eicel.
Voeding is belangrijker dan je denkt. Maar wat is tegenwoordig gezond? De voedingsproducten in een supermarkt zijn tegenwoordig gericht op snel en makkelijk. Kijk maar eens om je heen in een supermarkt. De supermarkten liggen vol met bewerkt voedsel: vlees, vleesvervangers, kant-en-klaarmaaltijden, pastasaus, houdbare producten en ga zo maar door. Als je de volgende keer in de supermarkt komt, bekijk dan eens aandachtig de ingrediëntenlijst van de producten die je in je mandje of karretje stopt. Ik ben erg benieuwd naar jouw reactie als je de waslijst aan ingrediënten ziet. Weet jij waarom er zoveel ingrediënten in een product zitten en waarom al die ingrediënten nodig zijn?
Mijn advies aan jou: kies zoveel mogelijk verse, pure en onbewerkte voedingsproducten. Concreet betekent dit veel groente en fruit, graanproducten bij voorkeur volkoren en minder dierlijke producten. Hiermee word je gezondheid bevorderd en zal jouw vruchtbaarheid weer voorop komen te staan.
Zelf je gezondheid verbeteren
Roken & Vruchtbaarheid
Een gezond lichaam houdt ook in ‘niet roken’. Voor mij een open deur, maar helaas blijkt dit in de praktijk niet zo te zijn. Als je zwanger wilt worden is het noodzakelijk dat je stopt met roken en idealiter zelfs nog voordat je besluit zwanger te worden. Ik verbaas me telkens weer over het aantal vrouwen dat rookt in de periode dat ze zwanger willen worden. Als ik hierna vraag, vertellen ze me allemaal hetzelfde: ‘het is niet bevorderend voor mijn zwangerschapswens om nu te stoppen met roken, dit zal veel stress geven en dat verminderd mijn vruchtbaarheid’. En dat klopt ook, stoppen met roken zal stress met zich meebrengen wat je vruchtbaarheid niet bevorderd. Vaak leg ik dan het volgende voor: ‘Stel nou dat je een positieve zwangerschapstest in handen hebt en je besluit direct te stoppen met roken, hoe zal de stress dan jouw toekomstige kindje beïnvloeden?’.
Stoppen met roken is ontzettend moeilijk, maar het is uiteindelijke echt een kwestie van mindset. Stel jezelf de volgende vragen: ‘wil jij een gezond kindje op de wereld zetten?’ ‘wat is belangrijker: roken of een gezond kindje?’. Misschien maakt dat de stap tot stoppen gemakkelijker. Daadwerkelijk stoppen met roken kan moeilijk worden, vraag daarom om hulp aan je partner, vrienden en familie. Neem hen mee in je beslissing en maak duidelijk dat je hun hulp nodig hebt. Misschien zal het je nog verbazen dat er meer mensen met je mee gaan doen. Wanneer ook je partner rookt is het natuurlijk goed om samen te stoppen. Samen is het eenvoudiger om het vol te houden én nog belangrijker: ook zijn zaad (lees; ‘de helft’ van jullie kindje 😉 ) zal gezonder worden wanneer je partner niet rookt en gezond leeft.
Ook kun je, om het stoppen gemakkelijker maken, hulp zoeken van bijvoorbeeld een klassiek homeopaat, een acupuncturist of je huisarts.
‘Bereid je voor op een zwangerschap, verbeter je leefstijl en dit zal resulteren in een zwangerschap met lagere kans op problemen.’
Zelf je gezondheid verbeteren
Beweging & Vruchtbaarheid
Als laatste wil ik aandacht besteden aan beweging en sporten. Er zit namelijk best verschil in ‘in beweging blijven’ en (fanatiek) sporten. Wellicht verbaast het je, maar ook dit laatste heeft veel invloed op vruchtbaarheid. Het blijkt namelijk dat het niet bevorderend is voor je vruchtbaarheid om intensief te sporten. Vrouwen die 4 uur per week of langer intensief sporten, hebben een verlaagde kans op een zwangerschap. De andere kant is natuurlijk ook niet bevorderend; dagelijks op de bank zitten.
Wat kan je het beste doen? Zorg ervoor dat je elke dag in voldoende in beweging bent. Een halfuur wandelen, fietsen of andere ontspannen vormen van beweging, zoals yoga. Hou je meer van actief in beweging zijn? Zorg er dan voor dat je niet té intensief sport.
Reguliere mogelijkheden
Preconceptioneel adviesgesprek
Het kan ook zijn dat je een onderliggend probleem hebt of medicatie gebruikt. Dan kan het goed zijn om met jouw huisarts of zelfs gynaecoloog hierover te praten. Wat zijn de risico’s bij een zwangerschap? En hoe kan je die risico’s verminderen? Zo’n gesprek noem je een preconceptioneel adviesgesprek.
Zelf heb ik hier ook gebruik van gemaakt toen mijn man en ik graag een 2e kindje wilden. Mijn eerste zwangerschap en bevalling werden gecompliceerd door een ernstige zwangerschapsvergiftiging (HELLP & pre-eclampsie). Dit was voor mij een reden om een preconceptioneel adviesgesprek aan te gaan met een gynaecoloog die hier gespecialiseerd in was. Via de huisarts heb ik dit gesprek aangevraagd. Het gesprek bij de gynaecoloog was erg prettig, samen hebben we een basis gelegd voor hoe de zwangerschap en bevalling eruit zou komen te zien qua begeleiding vanuit het ziekenhuis. Zodoende gingen we met vertrouwen een tweede zwangerschap tegemoet. Een preconceptioneel adviesgesprek kan fijn zijn, niet alleen voor jou maar ook voor de verloskundige of gynaecoloog die jouw zwangerschap begeleidt.
Het kan zijn dat je huisarts veel kennis heeft van obstetrie en preconceptionele gezondheid, dan kan het adviesgesprek plaatsvinden bij je huisarts. Het kan ook zijn dat je onderliggend probleem zodanig ernstig dat de huisarts je doorstuurt naar een gynaecoloog. Het is belangrijk bij dit gesprek dat je zoveel mogelijk informatie geeft aan de arts die voor je zit. Informatie over je medische achtergrond, huisarts bezoeken, ziekenhuisopnames, medicijngebruik, en ook informatie over je familie. Hoe ging de zwangerschap van jouw moeder en die van eventuele zussen. Op die manier wordt in kaart gebracht of er een grotere kans is op complicaties tijdens de zwangerschap.
Het kan zijn dat door aanpassing van je leefstijl het risico op complicaties al vele malen minder wordt. Het is dan zeker de moeite waard om hier een paar maanden voor uit te trekken. Ook hier komt naar voren dat het belangrijk is je voor te bereiden op de mogelijke bevruchting: eerst je gezondheid versterken en dan proberen zwanger te worden.
Ik had destijds afgesproken dat ik terug zou komen als ik 6 weken zwanger zou zijn. Als er op de echo dan een kloppend hartje te zien zou zijn, zou ik gaan starten met medicatie. Een laatste advies, zorg ervoor dat je je goed voelt bij het plan, zo niet, geef het aan. Als je bij de huisarts of gynaecoloog zit is dat het moment om dit aan te geven en niet bij je partner aan de keukentafel als je thuis bent.
Noot
Het is ook goed mogelijk om een onderliggend probleem integraal aan te pakken. Een acupuncturist, klassiek homeopaat, een voedingsdeskundige of een andere holistisch werkende therapeut kan samen met je jou je gezondheid verbeteren en proberen je achterliggende probleem op te lossen of te ondersteunen. Ook hiervoor geldt: wanneer je hier mee aan de slag nog vóór je zwanger wordt, heb je de meeste kans op een probleemloze zwangerschap en een gezond kindje.
Lees ook:
Belang van preconceptionele gezondheid
Preconceptionele gezondheid is een onderwerp wat meer aandacht verdient dan het nu krijgt. Wil je zwanger worden, ga voor jezelf na hoe jouw preconceptionele gezondheid eruit ziet. Wat is jouw ideale gezondheid om zwanger te worden en hoe is jouw huidige gezondheid. Neem de tijd om te komen tot jouw ideale gezondheid. Dit heeft niet alleen invloed op jou, maar ook op jouw toekomstige kindje.
Wil je meer weten over de voorbereiding op een zwangerschap of heb je hier hulp bij nodig? Ik kan je helpen! Kijk op www.ingevandervelpen.nl en meld je aan voor een van mijn 1-op-1 programma’s of Instagram cursus.